![](https://climatechange.bogazici.edu.tr/wp-content/uploads/2019/09/ekolojik-ayak-izi.jpg)
10 Eylül 2019 Ekolojik Ayak İzi Nedir?
İnsanların hayatta kalabilmek için, yemek, barınma, ısınma gibi bazı temel ihtiyaçları vardır. Gezegenimiz bu ihtiyaçları karşılar. Peki biz ne kadarını tüketiyoruz? Bu sorunun cevabı “Ekolojik Ayak İzi” olarak adlandırılır.
Ekolojik Ayak İzi hesaplaması bir toplumun talepleri ve ekosistemin karşılayabileceği kaynaklar dikkate alınarak yapılır.
Talep hesaplaması, bireyin veya toplumun tükettiği bitkisel veya hayvansal gıdaları, kereste ve orman ürünlerini, şehir altyapısı ve yakıt tüketimi sonucu karbondioksit emisyonlarını ölçer. Kaynak hesaplaması, bir şehir veya ulusun biyolojik kapasitesi, orman arazileri, tarım arazileri, hayvancılık arazileri, yerleşik araziler olmak üzere üretim arazilerini ve deniz alanlarını temsil eder.
Ekolojik ayak izi; birey, şehir, bölge ve gezegen için hesaplanır. Biyolojik kapasite, bir bölgenin doğal kaynaklarını üretme kapasitesinin gösterilmiş halidir. Biyolojik kapasiteyi etkileyen iki etmen vardır. Bunlar ülke sınırları dahilindeki tarım arazisi, balıkçılık ve otlak sahası,ormanın yüzölçümü ve bu toprağın ya da suyun ne kadar üretken olduğudur. Biyolojik kapasite ve ekolojik ayak izi alan cinsinden hesaplanır ve “küresel hektar” (kha) ile ifade edilir.
Ekolojik ayak izi ile biyolojik kapasite arasında bir ilişki vardır. Kişisel ayak izi ne kadar kullandığımızla ilişkilidir. Kişi başına düşen biyolojik kapasite, kaç hektarlık üretken alan olduğu ve bunların ne kadar verimli olduğu ve bu biyolojik kapasitenin kaç kişi tarafından paylaşıldığı ile belirlenir.
Dünya Limit Aşım Günü (Earth Overshoot Day), insanlığın belirli bir yıldaki ekolojik kaynaklar ve hizmetler için talebinin, Dünya’nın o yıl yeniden kazanabileceği tarihi geçtiği tarihi gösterir. Bu açığı ekolojik kaynak stoklarını tasfiye ederek ve atmosfere başta karbondioksit olmak üzere atık biriktirerek sürdürüyoruz. Dünya Limit Aşım Günü, karar vericilere, insan ekonomisinin Dünya’nın ekolojik sınırları dahilinde çalışmasına yardımcı olacak bir araç menüsü sunan uluslararası bir araştırma kuruluşu olan Global Footprint Network tarafından hesaplanıyor.
2019 yılı için Dünya Limit Aşım Günü 29 Temmuz idi. O gün insanlar bütün sene boyunca tüketmesi gereken biyolojik kapasiteyi bitirdi. 2018 yılında ise bu tarih 1 Ağustos idi. Global Footprint Network verileri, Dünya Limit Aşım Günü’nün 2011 yılından beri her yıl üç gün öne kaydığını gösteriyor. Bu veriler, gezegenin 12 ayda ürettiği doğal kaynağı 8 ay içinde tükettiğimizi gösteriyor. Yılın geri kalanında ise doğal sermayeyi tüketmeye başlıyoruz.
Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu:
EKOLOJİK AYAK İZİ BİLEŞENLERİ | |
TANIM | TÜRKİYE’DE ETKİSİ |
Karbon Tutma Ayak İzi Okyanuslar tarafından tutulan CO2 emisyonunun yanı sıra, fosil yakıt tüketimi, arazi kullanımı değişiklikleri ve kimyasal süreçlerden kaynaklanan emisyonların tutulması için gereken orman alanının hesaplanmasıdır. |
Türkiye’nin toplam Ekolojik Ayak İzi’nin en büyük paydası %46-49’la (kişi başı 1,24-1,36 kha) CO2 emisyonlarını hapsetmek için gerekli talepten kaynaklanır. 1961 – 2007 yılları arasında tüm arazi kategorilerindeki Ayak İzi’nde büyüme olmuş, ancak en fazla artış Karbon Ayak İzi’nde ortaya çıkmıştır |
Tarım Arazisi Ayak İzi İnsan tüketimi için gerekli gıda ve lif, hayvan yemi, yağ bitkileri ve kauçuk üretimi için kullanılan alanın hesaplanmasıdır |
Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi’nin yaklaşık %35’i tarım alanlarına yönelik talepten kaynaklanır (kişi başı yaklaşık 0,96 kha). Tarım Ayak İzi’nin büyük kısmı (%83) gıdayla ilişkilidir. Geri kalan kısım ise çoğunlukla tütün üretimi ve devlet harcamalarından kaynaklanır. |
Orman Ayak İzi Tüketilen tomruk/kereste, kâğıt hamuru, odun ürünleri ve yakacak odun miktarını karşılamak için gereken orman alanının hesaplanmasıdır. |
Türkiye’nin orman ürünlerine yönelik talebi ulusal Ayak İzi’nin %11’ini (kişi başı 0,29 kha) oluşturur. 1961 yılı ile 2007 yılı arasında en az büyüme Orman Ayak İzi’nde gerçekleşmiştir. |
Otlak Ayak İzi Et, süt, deri ve yün ürünleri için hayvancılık yapılan alanın hesaplanmasıdır. |
Türkiye’deki otlatma alanı kullanımı ulusal Ayak İzi’nin %3’ünü (kişi başı 0,08 kha) oluşturur. |
Yapılaşmış Alan Ayak İzi Konut, ulaşım, endüstriyel yapılar ve enerji santralleri dahil insan ihtiyaçlarının karşılanmasıyla ilgili altyapı ve üstyapı ile kaplı alanın hesaplanmasıdır. |
Yapılaşmış alan kullanımı, toplam Ayak İzi’nin %3’ünü oluşturur ve kişi başına 0,07 küresel hektardır. |
Balıkçılık Sahası Ayak İzi Tüketilen balık ve deniz ürünlerini temin etmek için gereken deniz ve tatlı su alanının hesaplanmasıdır. |
Türkiye’nin balıkçılık ve su ürünleri kullanımından kaynaklanan Ayak İzi kişi başına 0,06 kha’dır ve ülkenin toplam Ayak İzi’nin %2’sinin biraz üzerindedir. |
Kaynaklar
- Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu, Ecological Footprint Network, 2012
- https://www.overshootday.org/kids-and-teachers-corner/what-is-an-ecological-footprint/
- https://data.footprintnetwork.org/#/exploreData
- http://www.wwf.org.tr/?2180
- https://www.overshootday.org/movethedate-live-stream/
escape room
Posted at 23:04h, 05 TemmuzVery nice info and right to the point. I don’t know if this is in fact the best place to ask but do you guys have
any thoughts on where to employ some professional writers?
Thanks in advance 🙂 Escape rooms hub
JoeI
Posted at 23:43h, 06 TemmuzI was examining some of your content on this internet site and I think this website is real informative!
Keep posting..
Michaelcag
Posted at 07:32h, 11 Temmuzpurple pharmacy mexico price list
https://cmqpharma.com/# medication from mexico pharmacy
mexican rx online
Henrysiz
Posted at 08:19h, 11 Temmuzmedication from mexico pharmacy: mexican pharmacy – mexican rx online
Davideduck
Posted at 04:49h, 20 Temmuzcanadian pharmacy online ship to usa: pharmacy in canada – canadian pharmacy 24h com safe
Edwardcrisa
Posted at 06:27h, 20 Temmuzhttp://foruspharma.com/# pharmacies in mexico that ship to usa
CharlesLausa
Posted at 06:57h, 20 Temmuzbest canadian online pharmacy canadian pharmacy 24h com canadadrugpharmacy com
Michaelemaby
Posted at 11:12h, 20 Temmuzindia pharmacy mail order: buy medicines online in india – world pharmacy india
CharlesLausa
Posted at 14:32h, 20 Temmuzlegal to buy prescription drugs from canada canadian pharmacy cheap onlinepharmaciescanada com
Davideduck
Posted at 14:59h, 20 Temmuzbest india pharmacy: top online pharmacy india – п»їlegitimate online pharmacies india
Edwardcrisa
Posted at 17:40h, 20 Temmuzhttps://foruspharma.com/# reputable mexican pharmacies online
Davideduck
Posted at 20:16h, 20 Temmuzbest canadian online pharmacy reviews: rate canadian pharmacies – canada drug pharmacy
Michaelemaby
Posted at 20:41h, 20 Temmuzmexican border pharmacies shipping to usa: pharmacies in mexico that ship to usa – purple pharmacy mexico price list
CharlesLausa
Posted at 00:34h, 21 Temmuzindian pharmacy buy medicines online in india п»їlegitimate online pharmacies india
Davideduck
Posted at 01:45h, 21 Temmuzreputable indian pharmacies: top 10 pharmacies in india – п»їlegitimate online pharmacies india
Edwardcrisa
Posted at 04:24h, 21 Temmuzhttp://indiapharmast.com/# п»їlegitimate online pharmacies india
Michaelemaby
Posted at 05:35h, 21 Temmuzcanadian pharmacies compare: legit canadian pharmacy online – buying from canadian pharmacies
Davideduck
Posted at 06:56h, 21 Temmuzbest online pharmacy india: reputable indian online pharmacy – world pharmacy india
Naples Jacksonville
Posted at 11:20h, 21 TemmuzThere’s certainly a lot to learn about this topic. I like all the points you have made.
Davideduck
Posted at 12:00h, 21 Temmuzmexican drugstore online: buying from online mexican pharmacy – mexican pharmaceuticals online
Michaelemaby
Posted at 14:59h, 21 Temmuzп»їlegitimate online pharmacies india: indian pharmacy – online shopping pharmacy india
Davideduck
Posted at 17:00h, 21 Temmuzп»їbest mexican online pharmacies: mexico pharmacies prescription drugs – mexican pharmacy
ThomasVon
Posted at 18:08h, 21 Temmuzhttp://doxycyclinedelivery.pro/# doxycycline cap price
Jamesdek
Posted at 20:24h, 21 Temmuzwhere can you buy doxycycline online: cost of doxycycline in india – buy doxycycline for dogs
ThomasVon
Posted at 02:36h, 22 Temmuzhttp://ciprodelivery.pro/# cipro for sale
mold
Posted at 04:44h, 22 TemmuzHaving read this I believed it was really informative. I appreciate you spending some time and energy to put this informative article together. I once again find myself spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile!
Jamesdek
Posted at 09:16h, 22 Temmuzdoxycycline 100mg tablet price: cost of doxycycline tablets – doxycycline 100mg price
ThomasVon
Posted at 10:56h, 22 Temmuzhttp://clomiddelivery.pro/# get cheap clomid pills
THC gummies
Posted at 11:52h, 22 TemmuzRight here is the perfect website for anybody who wishes to find out about this topic. You know a whole lot its almost tough to argue with you (not that I actually will need to…HaHa). You certainly put a fresh spin on a topic that has been discussed for many years. Excellent stuff, just wonderful.
ThomasVon
Posted at 18:49h, 22 Temmuzhttp://amoxildelivery.pro/# price for amoxicillin 875 mg
porn
Posted at 19:24h, 22 TemmuzHello! I could have sworn I’ve visited this site before but after browsing through many of the posts I realized it’s new to me. Regardless, I’m definitely delighted I came across it and I’ll be book-marking it and checking back frequently!
Jamesdek
Posted at 21:51h, 22 Temmuzdoxycycline 150 mg tablets: 631311 doxycycline – doxycycline buy online us
ThomasVon
Posted at 02:35h, 23 Temmuzhttps://paxloviddelivery.pro/# buy paxlovid online
iptv
Posted at 07:15h, 23 TemmuzVery good write-up. I absolutely appreciate this website. Keep it up!
ThomasVon
Posted at 10:26h, 23 Temmuzhttp://doxycyclinedelivery.pro/# buy doxycycline without prescription uk
Jamesdek
Posted at 10:32h, 23 Temmuzhow to buy clomid without rx: can i get clomid – can i buy clomid prices
iptv
Posted at 16:15h, 23 Temmuzbookmarked!!, I love your site.
ThomasVon
Posted at 17:34h, 23 Temmuzhttps://paxloviddelivery.pro/# Paxlovid buy online
Jamesdek
Posted at 23:10h, 23 TemmuzPaxlovid over the counter: paxlovid buy – paxlovid buy
บ้านซีรีย์
Posted at 00:35h, 24 TemmuzEveryone loves it when individuals come together and share views. Great blog, keep it up!
ThomasVon
Posted at 01:13h, 24 Temmuzhttp://ciprodelivery.pro/# cipro online no prescription in the usa
navratri chaniya choli
Posted at 05:18h, 24 TemmuzThis site truly has all of the info I needed about this subject and didn’t know who to ask.
ThomasVon
Posted at 09:35h, 24 Temmuzhttp://ciprodelivery.pro/# cipro ciprofloxacin
Jamesdek
Posted at 12:00h, 24 Temmuzhow can i get clomid price: where buy cheap clomid – can i buy cheap clomid
Jamesdek
Posted at 00:35h, 25 Temmuzpaxlovid generic: paxlovid pharmacy – paxlovid pill
Cliff Ellender
Posted at 03:58h, 25 TemmuzGood information. Lucky me I came across your site by chance (stumbleupon). I’ve saved it for later!
Elizabeth Verdugo
Posted at 13:40h, 25 TemmuzVery good article! We will be linking to this great post on our website. Keep up the good writing.
78win
Posted at 15:54h, 25 TemmuzI’m impressed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that’s both educative and amusing, and let me tell you, you have hit the nail on the head. The issue is something which too few folks are speaking intelligently about. I’m very happy I came across this during my search for something relating to this.
leading jacket manufacturer
Posted at 20:21h, 25 TemmuzI was more than happy to find this page. I wanted to thank you for your time for this particularly fantastic read!! I definitely enjoyed every little bit of it and i also have you saved as a favorite to see new stuff on your blog.