“Adil geçiş” terimi aslen 1980’lerde küresel sendikalar tarafından ortaya çıkmıştır.[1] Bu kavram, adaletin sağlanacağı 3 ana bileşen olan iklim, enerji ve çevre ile oluşturulmuştur.[1] İklim değişikliği ile mücadele ederken uygulanan azaltım, uyum politikaları ve sürdürülebilir kalkınma eylemlerinin yanı sıra adaletin ve istihdamın sağlanması, insan mağduriyetini önlemek için alınan önlemler bizlere adil geçişi işaret etmektedir. Sıfır karbonlu ekonomiye geçiş sürecinde yaşanacak işsizlik ve ekonomik dalgalanmaları önlemek için devletler tarafından adil geçiş politikaları uygulanmalıdır. Çalışır durumda olan fosil yakıt kaynaklı elektrik santralleri gibi karbon salımı yüksek olan kuruluşların kapatılmasıyla işsiz kalacak insanlara yeni iş alanları yaratılmakta ve adil geçiş kavramıyla yenilenebilir enerji endüstrisine geçiş teşvik edilmektedir. İklim adaleti, enerji adaleti ve çevre adaleti sağlandığında sıfır karbonlu ekonomiye geçiş hiç bir kurum, kuruluş ve toplumu mağdur etmeden sağlanacaktır. Kısacası, toplum refahından ve iş olanaklarından ödün vermeden uyum kavramına odaklanarak sürdürülebilir geçiş sağlanabilmektedir. Robbins ve ark. (2019) tarafından yayınlanan raporda adil geçiş kavramı “Özünde adil geçiş, sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik kalkınma ile kamu ve özel yatırım fırsatlarını tanımlayan ileriye dönük bir eylem çerçevesi” olarak açıklanmaktadır.[2] Örneğin, ülkemizde faal olan kömürlü termik santrallerin kapatılması ve yerine yenilenebilir enerji endüstrinin geliştirilmesiyle işçilerin bu alanlara ve/ya devlet teşviği ile en büyük geçim kaynağımız olan tarım ve çiftçiliğe geçiş teşvik edilmesi adil geçişe örnek olarak verilebilir.
REFERANSLAR
- McCauley, D., & Heffron, R. (2018). Just transition: Integrating climate, energy and environmental justice. Energy Policy, 119, 1-7.
- Robbins, Nick, Vonda Brunsting, and David Wood. Climate Change and the Just Transition: A Guide for Investor Action. Cambridge: Initiative for Responsible Investment, Harvard Kennedy School, 2019.