10 Eylül 2019 Albedo Nedir?
Bir yüzeyin üzerine düşen elektromanyetik enerjiyi yansıtma kapasitesi, yani yüzeyin yansıtma gücü, albedo olarak adlandırılır. Cisimlerin albedoları o cisimlerin yüzey alanına, dokusuna ve rengine bağlı olarak değişir. Beyaz görünen bir cisim, yüksek bir albedoya sahip olup ona çarpan ışığın çoğunu yansıtırken, koyu renkte görünen bir cisim, düşük bir albedosu olduğundan çarpan ışığın çoğunu emer.
Yüksek albedo’ya sahip bir cismin yüzeyi, gelen radyasyonun % 80’ini yansıtır. Düşük albedoya sahip bir cismin yüzeyi, gelen radyasyonun sadece% 10’unu yansıtır.
Yansıyan enerji miktarı Dünya için ortalama 0.31’dir. Yani Dünya gelen radyasyonun neredeyse üçte birini tekrar uzaya yansıtır. Ancak bu durum Dünya’nın her yeri için aynı değildir, özellikle kutuplarda veya kar ve buzun geleneksel olarak baskın olduğu yerlerde, yüzey değişiklikleri ile birlikte değişir. Ormanlar, okyanuslar, şehirler, çöllerin hepsi farklı albedo değerlerine sahiptir.
Bazı yüzeylerin albedo değerleri:
| Yüzeyler | Albedo Değeri |
| Deniz (açıya göre değişken) | 0.05-0.25 |
| Bataklık | 0.10 |
| Karışık Orman | 0.10 |
| İğne Yapraklı Orman | 0.10 |
| Fundalık | 0.15 |
| Şehir | 0.15 |
| Çayır | 0.20 |
| Karışık Arazi | 0.20 |
| Çalılık | 0.20 |
| Kum | 0.20 |
| Çöl | 0.30 |
| Kirli Kar (Eski Kar) | 0.45-0.90 |
| Bulut | 0.60-0.90 |
| Temiz Kar | 0.80-0.90 |
Uzaydan bakıldığında okyanus yüzeyler koyu, bulutlar ise parlak gözükür. Bulutlar üzerine düşen ışığın çoğunu yansıtır, yani albedoları yüksektir. Deniz yüzeyleri ise üzerine düşen ışığın çoğunu emer, çok az bir kısmını yansıtır, yani albedoları düşüktür. Dünya’nın yüzeyinde en yüksek albedoya sahip olan cisimler karlı ve kumlu yerler; en düşük albedoya sahip yerler ise nemli topraklar ve ormanlık alanlardır.
Dünyadaki albedo ve sera etkisi nedeniyle ortalama yüzey sıcaklığı şu an yaklaşık 15 ° C’dir. Eğer Dünya tamamen donmuş olursa, yani daha yansıtıcı olursa, gezegenin ortalama sıcaklığı −40 ° C’nin altına düşer. Sadece karalar buzla kaplı olursa , gezegenin ortalama sıcaklığı 0 ° C’ye düşer. Eğer tüm Dünya su ile kaplı olursa, yani bir okyanus gezegenine dönüşürse, gezegendeki ortalama sıcaklık neredeyse 27 ° C’ye yükselir.
Peki orman albedosunun düşük olması nasıl etkiliyor?
Ormanların albedosu yaklaşık 0.10 civarındadır. Yani düşük albedoya sahiptir ve gelen ışığı çok az yansıtırlar, çoğunu emerler. Öte yandan toprak, beyaz toprak, kum, çöl gibi araziler ormana göre daha yüksek albedoya sahiptir ve daha çok yansıtma yaparlar. Bu durumda ormanlarınyok edilmesi sonucu ortaya çıkan yüksek albedolu yüzeyler n gelen ışığın daha çok yansıtılmasını sağlayacağı için gelen ışığı uzaya geri gönderir. Bu durum soğutma etkisi yaratacaktır. Ancak, ormansızlaşma ve tarım alanlarını yakarak atmosfere çok yüksek miktarda karbondioksit salımı gerçekleştirilmektedir. Normalde karbondioksiti emmesi gereken bitki örtüsü kaybolur. Ormansızlaşma ve yeniden ağaçlandırma süresi 1-10 yıl aralığında gerçekleşebilirken atmosferdeki karbondioksitin ömrü 50-100 yıl arasındadır. Yani güneş ışığının yansıtılmasından kaynaklanan soğuma ve sera etkisindeki artışlardan kaynaklanan ısınma çok farklı zaman dilimlerinde gerçekleşir. Bu durum da, ilk önce soğumaya ve ardından bir ısınma eğilimine yol açar.
Kaynakça:
https://esseacourses.strategies.org/module.php?module_id=99
http://www.betonvecimento.com/beton-2/albedo
https://climate.ncsu.edu/edu/Albedo
https://esseacourses.strategies.org/module.php?module_id=99
http://www.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON_7_2_116_128.pdf